Zajezdnie tramwajowe na terenie Szczecina

* * *

Posiłkowałem się materiałami ze wspomnień Prezydenta Szczecina Piotra Zaremby, kronik WPKM z lat 1978 – 1989 prowadzonych przez p.Stefanię Wieland. Korzystałem również z materiałów znajdujących się w archiwach MZK, ZKM Szczecin i informacji znajdujących się na stronach internetowych MZK Szczecin oraz biuletynów informacyjnych nr 65, 66, 67 z 2006 roku jak i materiałów własnych. Korzystałem również z materiałów i informacji zawartych w książce pn "50 Jahre Stettiner Strassenbahn 1879 - 1929"

* * *

Historyczna zajezdnia przy ul. Piotra Skargi

Zajezdnie wybudowano w 1879 roku jako jedną z pierwszych. Znajduje się przy ulicy Piotra Skargi 20. W 1871 roku rajcy uchwalili program uruchomienia - wzorem miast zachodniej Europy - tramwajów, powozów na szynach.

Do wykonania tego zadania rajcy wybrali spółkę akcyjną z Charlottenburga, której siedem lat zajęło wytyczanie tras i budowę torów. Po uruchomieniu zajezdni stacjonowały w niej wozy konne. Rozrastające się dynamicznie miasto, nie miało publicznej komunikacji zbiorowej. Przemysł rozwijał się też dynamicznie przede wszystkim w odległych od centrum peryferiach, zatrudniał w głównej mierze mieszkańców śródmieścia.

Rajcy miejscy w roku 1896 roku postanowiły wzorem innych miast uruchomić w mieście tramwaje elektryczne. W związku z tym podpisano umowę z berlińską firmą "Allgemeinen Elektrizitat - Gesselschaft" na budowę elektrycznej sieci tramwajowej oraz elektrowni zasilającej trakcję napowietrzną. Istniejąca już spółka "Stettiner Strassen - Eissenbahn Gesellschaft" zajęła się eksploatacją elektrycznych tramwajów.

Po roku od podpisania umowy uruchomiona została w dniu 4 lipca 1897 roku pierwsza linia tramwaju elektrycznego o długości 2,6 km. Trasa tramwaju biegła od Piotra Skargi (Westend) do ulicy Kardynała Wyszyńskiego (Breitestrasse). Do końca tego roku wybudowano dalsze km torów tramwajowych i wynosiły już 26,6 km.

Po wybuch I wojny światowej został wstrzymany rozwój sieci tramwajowej. W następnych latach sieć tramwajowa rozwijała się dynamicznie. Taki stan trwał do 1943 roku. Powodem były rosnące trudności zaopatrzeniowe, brak obsługi taboru oraz bardzo dużych zniszczeń po bombardowaniach.

Naloty dywanowe przeprowadzone przez wojska alianckie podczas II wojny światowej sprawiły, iż Szczecin doznał ogromnych zniszczeń. Bombardowania nie ominęły warsztatów przy ul. Kolumba i zajezdni Golęcin, oraz przy ul. Piotra Skargi. Prace nad przywróceniem zajezdni do stanu nadającego się do eksploatacji trwały kilka miesięcy.

Dopiero 5 września 1945 roku - ostatnia z czynnych przed 1945 rokiem zajezdnia została przejęta przez firmę, ale częściowo. Firma otrzymała jedynie warsztat sieci napowietrznej i budynki mieszkalne, a wozownia w dalszym ciągu była niedostępna.

Przez następne lata aż do 1994 roku służyła pracownikom firmy jako wydział trakcji, gdzie stacjonowały wozy wieżowe i tramwaje techniczne służące do obsługi trakcji napowietrznej.

Konsekwencją komunalizacji mienia była konieczność przekazania jej w 1994 r. na własność Skarbu Państwa. Obecnie mieści się tam Miejski Zakład Gospodarki Odpadami oraz sklep rowerowy.

* * *

Historyczna zajezdnia Kolumba

Kierując się z Dworca Głównego w głąb ulicy Kolumba po lewej stronie ulicy napotykamy jeden z najciekawszych budynków, znajdujący się pod numerem 86 - 89. Są to budynki dawnej zajezdni tramwajowej.

Historia tego miejsca zaczyna się w 1885 roku, kiedy to Szczecińskie Towarzystwo Kolei Ulicznych (Stettiner Strassen - Eisenbahn Gesellschaft - powstało w 1879 roku) - wykupiło działki od spadkobierców radcy Rohma za sumę 110 tys. marek, wraz z wyspą Jaskółczą (Rahminsel). Kupiono całość, bo spadkobiercy nie chcieli dzielić terenu.

Budynki, które tu były przystosowano do pełnienia funkcji zajezdni tramwajów konnych. Znajdowały się tu pomieszczenia dla 90 koni, 22 wagonów, wraz z z warsztatami i magazynami paszowymi. Po elektryfikacji (tramwaje konne przestały jeździć 1 maja 1898) linii tramwajowych zmieniło się też oblicze budynku. W miejscu, gdzie znajdował się magazyn paszowy zamontowano maszynownię zasilającą trakcję napowietrzną w prąd.

Kształt zajezdni nie zmienił się od końcu XIX wieku, który możemy po drobnych przeróbkach podziwiać do dnia dzisiejszego. Przy ulicy Kolumba postawiono trzy hale dla postoju tramwajów (jeszcze w 1920 część jednej z hal służyła za stajnię), kuźnię, warsztaty, wspomniana wyżej maszynownia wraz z budynkami mieszkalno - administracyjnymi.
Kompleks wzniesiono w stylu charakterystycznym dla budowli przemysłowych i użyteczności publicznej. Dostosowano go również do budowli znajdujących się w ciągu ulicy (była to ulica przemysłowa).

Ten styl charakteryzował się prostotą brył o ceglanych licach budynków, wraz ze skromnym wystrojem. Od tego stylu odbiega budynek administracji oraz stacja transformatorowa. Powstały one już w latach dwudziestych ubiegłego wieku.

Aby dostać się na wyspę Jaskółczą wybudowano most. Perełkę architektury widać dopiero po wejściu do bramy głównej dawnej zajezdni tramwajowej. To jednoprzęsłowy most o konstrukcji kratownicowej, który łączy zajezdnię z wyspą Jaskółczą. Most powstał w związku z planami rozbudowy zajezdni i budowy nowej stacji transformatorowej. Autorem konstrukcji był inżynier Hermann Scholl. Konstrukcja powstała na przełomie 1920/1921 roku.

Niestety nie jest znana firma, która wykonała most. Stalowa konstrukcja ma długość 36,45 metrów, szerokość 5 metrów, a wysokość 5,10 metrów. Samą konstrukcję połączono przy pomocy nitów o dwudziestomilimetrowej średnicy. Pierwotna nawierzchnia była brukowa na piaskowej podsypce.

Zajezdnia przy ulicy Kolumba (Warsztaty Główne) została przekazana załodze szczecińskich tramwajarzy dopiero 1 września 1945 roku. W okresie 2 miesięcy przeprowadzono najbardziej potrzebne remonty i porządki. Na początku listopada została oddana do eksploatacji z wyjątkiem stolarni, którą dopiero przekazano w 1946 roku. Doprowadzenie obiektu przy ulicy Kolumba do jako takiego porządku wymagało bardzo dużego nakładu sił i środków. Od zakończenia działań wojennych zajezdnia była zajęta przez wojsko, które trzymało tam konie. Nawiasem mówiąc wojsko nie trafiło żle, gdyż wcześniej pomieszczenia te służyły jako stajnie w epoce tramwaju konnego.

Tramwajarze przejęli zniszczony obiekt przeprowadzając jednocześnie inwentaryzacje pozostawionego i zniszczonego majątku. Stwierdzono, że zniszczeniu uległo zaplecze techniczne.

Najbardziej ucierpiały warsztaty główne. Spalona była południowa część budynku mieszczącego warsztaty samochodowe. W pozostałej części obiektu uszkodzone były dachy, instalacje elektryczne, wodociągowe. Maszyny i urządzenia zostały wywiezione do lasów na prawym brzegu Odry i częściowo zatopione. W związku z tym wydajność warsztatów była niewielka. Brakowało maszyn, narzędzi i materiałów. Jak wspomniałem wyżej część maszyn i urządzeń wywieziono do lasów i zatopionych w Odrze, a te które pozostały były przestarzałe i wymagały ciągłych remontów.

W związku z tym było niemożliwe wykonywanie nawet codziennych napraw, nie mówiąc już o odbudowie zniszczeń wojennych. Sytuacja zaczęła poprawić się od roku 1946 w miarę dostaw maszyn i narzędzi. Pracownicy warsztatów mogli już wykonywać nawet poważne remonty taboru.

Pomimo ogromu zniszczeń powoli odbudowano obiekt, który służył komunikacji miejskiej do 1990 roku.
Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej wystąpiło z wnioskiem aby zajezdnia została częściowo rozebrana. Jednak z planów nic nie wyszło, z korzyścią dla miłośników komunikacji i dawnego Szczecina.

W związku z tym WPKM przekazał obiekt miastu zachowując dalej obiekt, w którym znajduje się zasilanie trakcji napowietrznej oraz przystań.

W obiekcie znalazła również swoje przytulisko szkoła zawodowa, która istnieje do tej pory.

Trzy lata później zarząd miasta przekazał zabudowania dawnej zajezdni Szczecińskiemu Centrum Przedsiębiorczości. Swoją siedzibę ma tu też Szczeciński Park Naukowo - Technologiczny. Obiekt przyżywa swoje odrodzenie remontowany, przez użytkowników nabiera blasku.

* * *

Historyczna zajezdnia Niemierzyn

Z ajezdnia Niemierzyn budowana była w latach 1912 - 3 roku wg. projektu dwóch berlińskich architektów Griesbacha i Steinmetza. Jest najpiękniejszym obiektem tego typu w Szczecinie. Obiekt oddany do eksploatacji w 1913 roku. Efekt zawdzięcza spadzistemu dachowi z przeszklonym frontonem, gdzie umieszczono duży zegar. Jest najpiękniejszym obiektem tego typu w Szczecinie. Efekt zawdzięcza spadzistemu dachowi z przeszklonym frontonem, gdzie umieszczono duży zegar.

   Przebudowano ją 1926 roku. Od tego czasu już niewiele zmieniało się w jej wyglądzie i infrastrukturze (zachował się m.in.układ torowy).

Z Niemierzyna po zakończeniu działań wojennych (II Wojna Światowa) wyruszyły na trasę pierwsze tramwaje.

Ale wcześnie zanim tramwaje z tąd wyruszyły na swoje trasy, zajezdnie i warsztaty przekazano tramwajarzom w dniu 17 lipca 1945 roku. Tu właśnie w pierwszych miesiącach działania firmy komunikacyjnej mieściło się całe zaplecze techniczne dla trakcji tramwajowej, gdzie zjeżdżały tramwaje, i gdzie również dokonywano bieżących przegłądów i napraw.









Rozszerzone założenia projektowe na modernizację i rozbudowę zajezdni tramwajowej Niemierzyn

Opracowanie to wykonał pan inż. Jan Mitraszewski na przełomie lipca i sierpnia 1959 roku z Biura Projektów Budownictwa Komunalnego z Warszawy na zlecenie MPK Szczecin.

Opis stanu z 1959 roku

Zajezdnia tramwajowa "Niemierzyn" przy ulicy Rewolucji Październikowej zlokalizowana na działce w kształcie prostokąta o szerokości 62 metry i długości 130 metrów o powierzchni około 0,8 hektara. Od strony zachodniej i północnej Zajezdnia graniczy z terenami ogródków działkowych, od strony wschodniej przylegają zabudowania mieszkalne, a od południowej znajdują się wjazdy i wyjazdy na ulicę Rewolucji Październikowej. Zajezdnia została wybudowana jak wyżej. Na jej terenie znajdują się obiekty:

• budynek główny o powierzchni 3.818 m2 i kubaturze 24.800 m3 z 14 torami przeglądowo-postojowymi i 2 torami remontowymi. W zachodniej części budynku znajdowały się pomieszczenia warsztatowe, magazynowe, ustępy, zmywalnie, szatnie, podstacja transformatorowa oraz kotłownia CO.
• budynek mieszkalny, 3 piętrowy znajdujący się przy wjeździe na teren zajezdni, o powierzchni 280 m2 i kubaturze 4.800 m3. Na parterze znajdują się kasy, sala konduktorska, i administracja zajezdni.
• budynek pomocniczy na tyłach głównego budynku o powierzchni 250 m2, w którym znajdował się magazyn soli i piasku jak również pomieszczenia magazynowe.

Zajezdnia o typie czołowym (nieprzelotowa), gdzie 16 torów kończą się ślepo w halach budynku głównego, oraz 1 toru otwartego przy ścianie zachodniej budynku głównego kończący się w magazynie soli. Zajezdnia ma również 1 tor wjazdowy od ulicy Rewolucji Październikowej w kierunku wschodnim (centrum miasta) i 2 takie same tory w kierunku zachodnim (pętla w Lesie Arkońskim). Tory krzyżują się przy bramie wjazdowej od ulicy. Pojemność zajezdni to 63 wagony. Obiekt nie posiada stanowisk do mycia wagonów. Ma słabo rozwiniętą część warsztatową, układ torowy wymaga dodatkowych manewrów przy wjeździe i wyjeździe wagonów.

Przy opracowaniu założeń remontu i modernizacji inż. Jan Mitraszewski oparł się na pomiarach budynku głównego, wykonanym przez Wojewódzkie Biuro Projektów w Szczecinie z 1956 roku, oraz ocalałych fragmentach rysunków niemieckich układu torów z 1930 roku.

Modernizacja zajezdni

Po analizie zebranego materiału i przeprowadzeniu wizji lokalnej i przyjmując możliwość powiększenia terenu kosztem przylegających od północy ogródków działkowych nasunęły się trzy rozwiązania:

• rozwiązanie pierwsze - rozbudowa układu torów dla stworzenia zajezdni przelotowej z potokowym systemem przeglądów. W tym celu należałoby przebudować 3 tory przeglądowo-naprawcze w halach 1, 2, 3 na dwa przeglądowe, uzyskano by w ten sposób swobodniejszy dostęp między osiami torów, wyprowadzenie ich z hali poprzez budynek magazynowy na teren ogrodów działkowych, wybudowanie pętli celem skierowania wagonów tramwajowych po przeglądzie codziennym na istniejące tory w hali, które spełniałyby rolę torów postojowych. Sąsiadujące z torami pomieszczenia warsztatowe (stolarnia) zostałyby przystosowane dla potrzeb przeglądowo-naprawczych. W tym rozwiązaniu koniecznym byłoby zajęcie terenu o powierzchni około 6.000 m2 terenu ogrodów działkowych.
• rozwiązanie drugie – wykonanie wjazdu do zajezdni przez nowoprojektowany tor na ulicy Lenartowicza (tor tramwajowy w ulicy Lenartowicza zostałby umieszczony symetrycznie w jezdni o szerokości 11 metrów. Wjazd na zaplecze odbywałby się z Lenartowicza na skrzyżowaniu z ulicą Zamojskiego przy pomocy dwu wiązek torowych) i przez teren ogrodów działkowych na istniejące tory postojowo naprawcze. Przy tym rozwiązaniu zajezdnia miałaby charakter przelotowy, jednak bez wyodrębnionych torów dla przeglądów systemem potokowym. Przy tym rozwiązaniu potrzeby byłby teren ogrodów działkowych o powierzchni około 2.450 m2.
• rozwiązanie trzecie – układ torowy podobny co przy rozwiązaniu drugim. Zajezdnia o charakterze przelotowym z potokowym system przeglądów, które odbywałyby się na dwu torach w miejscu istniejących torów 1, 2, 3 (jak w rozwiązaniu pierwszym) z tym, że wjazd do obiektu na tory przeglądowe przez ulice Lenartowicza, a po przeglądzie wyjazd przez ulicę Rewolucji Październikowej (Niemierzyńska) i Lenartowicza do hali na stanowiska postojowe.

Powierzchnia potrzebna do tego rozwiązania, to około 2.200 m2 zajęcia ogrodów działkowych. Niezależnie od tego zmodernizowano by centralne ogrzewanie, instalację wodno - kanalizacyjną, proponowano wybudowanie mechanicznej myjni wagonów tramwajowych, modernizacja instalacji elektrycznej.

Wnioski końcowe

Modernizacja połączona z częściową przebudową zajezdni miała osiągnąć następujący cel:
• wariant pierwszy – zajezdnia w charakterze przelotowym z pętlą manewrową na tyłach zajezdni i wyodrębnioną halą dla przeglądów codziennych metodą potokową.
• poprawienie stanu technicznego i zewnętrznego wagonów przez wprowadzenie potokowej metody przeglądów na dostatecznie wyposażonych stanowiskach mycia i przeglądu prze specjalistów nadzorowanych przez nadzór techniczny.
• stworzenie pracownikom zatrudnionym przy przeglądach właściwych warunków pracy odpowiadającym przepisom bhp.
• rozbudowany układ torowy ułatwiający manewrowanie taboru oraz uzyskanie możliwości wykorzystania torów (częściowo) na otwarte stanowiska postojowe, Zwiększenie pojemności zajezdni do 63 wagonów. Wdrożenie tego wariantu skutkowałoby wydatkowaniem około 6,7 mln złotych i likwidacji ogrodów działkowych na powierzchni 6.000 m2. Wariant ten nie dałby możliwości uruchomienia zmechanizowanej myjni wagonów.
• wariant drugi – zajezdnia o charakterze przelotowym z głównym wjazdem z ulicy Lenartowicza z zachowaniem dotychczasowego systemu przeglądów codziennych metodą stanowiskową. Wariant te w zasadzie pozostawia bez zmiany dotychczasowe metody i warunki pracy bhp w zajezdni. Rozbudowany układ torowy ułatwiałby wyjazdy i wjazdy, likwidując zbędne manewry wagonów, ponadto pozwalałby na częściowe wykorzystanie nowych torów na postoje wagonów. Pojemność zajezdni wzrosłaby z 63 do 94 wagonów. Koszt przebudowy według tego wariantu wyniósłby 4,4 mln złotych i zaanektowano by na ten cel ogrody działkowe o powierzchni około 2.450 m2.
• wariant trzeci - zajezdnia o charakterze przelotowym z głównym wjazdem z ulicy Lenartowicza z wyodrębnioną halą na przeglądy codzienne metodą potokową z możliwością zainstalowania myjni mechanicznej. Wariant ten ma wszystkie zalety technologiczne wariantu pierwszego. Pojemność zajezdni wzrosłaby z 63 do 90 wagonów. Koszty rozbudowy i modernizacji wyniosłyby 5,7 mln złotych, a zajęcie ogrodów działkowych wyniosłaby 2.200 m2.

W związku z korzyściami natury technologicznej, finansowej i społecznej, należałoby podjąć rozbudowę i modernizację zajezdni według wariantu trzeciego. Tak projektant widział modernizację i przebudowę zajezdni wykonaną na zlecenie MPK. Niestety nic z tej modernizacji nie wyszło. Pozostało to tylko na papierze.

W roku 1965 pan Bogusław Iwanowski pracownik zajezdni Niemierzyn - (wykonywany zawód ślusarz) wykonał z okazji 20 - lecia istnienia firmy miniaturkę pomnika. Miniaturka przedstawia tramwajarza trzymającego "Gryfa". Niniaturka znajduje się w tej chwili na terenie zajezdni Pogodno.

Natomiast w 1975 roku na 30 - lecie firmy wykonał projekt pomnika, który został postawiony na terenie zajezdni Niemierzyn. Zresztą stoi do dnia dzisiejszego. Pan Bogusław Iwanowski przeszedł na wcześniejszą emeryturę w związku z przeżyciami na Syberii. Wyjechał w Bieszczady.

Obiekt w 1979 roku miał niezadawalajacy stan techniczny hali i nie było możliwości dostosowania jej do przyjmowania nowego typu taboru tramwajowego. Brak remontów bieżących i konserwacyjnych doprowadził do takie stanu rzeczy.

W tym samym roku zlecono opracowanie dokumentacji na rozbudowę zajezdni Niemierzyn, do 150 jednostek typu 105 N. Rozpoczęcie modernizacji planowano na rok 1980, ale jak każdy wie nic z tego nie wyszło.

Brak środków na realizację tego przedsięwzięcia wynikał ze zbyt małych nakładów na komunikację związanych z kryzysem ekonomicznym państwa.

Projekt budowy pętli tramwajowo - autobusowej przy zajezdni Niemierzyn

Autorem tego opracowania był inż. Jerzy Nawrocki z Biura Projektów Budownictwa Komunalnego "MEDO" ze Szczecina. Projekt wykonano zgodnie ze zleceniem MZK nr MK/283/94/II.1 i wydanej lokalizacji nr 223/94 z dnia 9.12.1994 roku przez Urząd Miasta Wydział Urbanistyki Architektury i Nadzoru Budowlanego w Szczecinie oraz dokumentacji badań podłoża dla ulicy Niemierzyńskiej sporządzonej przez BPBK w 1989 roku postanowiono wybudować tymczasową pętlę tramwajowo - autobusową przy zajezdni tramwajowej Niemierzyn według programu zawartego w założeniach techniczno - ekonomicznych z 1990 roku i przebudowy ulic Niemierzyńskiej i Arkońskiej opracowanej w 1989 roku.

Pętla przewidziana była tylko dla jednej linii tramwajowej 3, której częstotliwość kursowania wynosiłaby od 5 - 8 składów na godzinę. Służyłaby również jako punkt przesiadkowy na linie autobusową 78 zastępującą komunikację tramwajową na wyłączonym odcinku od zajezdni Niemierzyn do pętli w Lesie Arkońskim. Przesiadki odbywałyby się na tym samym przystanku w obydwu kierunkach bez konieczności przechodzenia przez ulicę. Częstotliwość linii autobusowej byłaby taka sama jak linii tramwajowej.

Projektowana pętla służyłaby również do obsługi zajezdni Niemierzyn w celu umożliwienia zmiany kierunku jazdy dla taboru tramwajowego w związku z likwidacją kilku połączeń w samej zajezdni. Pętle umiejscowiono na ulicy Niemierzyńskiej między numeracją 17a a 18.

Wybudowanie tej pętli umożliwiłoby skierowanie linii 3 z Pomorzan do pętli "Niemierzyn" likwidując zbędny przebieg nawrotny do przeciążonej pętli "Dworzec Niebuszewo" (linia 2 i 12):

• zapewniłoby bezprzesiadkowe połączenie z Centrum mieszkańcom przyległych ulic Krasińskiego i Niemierzyńskiej,
• wyeliminowałoby ruch autobusowy z zatłoczonych ulic Kołłątaja, Krasińskiego, Niemierzyńska i skrzyżowania Kołłątaja, Wyzwolenia, Staszica,
• umożliwiłoby ustalenie relacji autobusowej pętla Niemierzyn - Las Arkoński,
• jak również poprawiłoby bezpieczeństwo ruchu i pasażerów przenosząc miejsce przesiadek z niebezpiecznego skrzyżowania Kołłątaja, Wyzwolenia, Staszica na przystanki w jednym miejscu przy projektowanej pętli Niemierzyn przy ulicy Niemierzyńskiej.

Projekt przewidywał budowę jednego toru odgałęziającego się od istniejących torów w ciągu ulicy Niemierzyńskiej i umieszczonego wewnątrz pętli tramwajowej pętli autobusowej dla jednego autobusu. Przewidywano jeden przystanek dla tramwaju i autobusu zlokalizowany miedzy torem tramwajowym a jezdnią pętli autobusowej. Na wspomnianym przystanku przewidywano postawienie wiaty dla oczekujących pasażerów.

Pętla byłaby zlokalizowana na terenach obecnie użytkowanych ogródków działkowych, które w planach ogólnych miasta z tamtego okresu były przewidziane na cele komunikacyjne między innymi na rozbudowę zajezdni tramwajowej Niemierzyn.

Do 1994 roku parkowały w niej wagony typu "N" i pochodne. Później były tu wagony typu 102Na, a w latach 1996-7 wagony typu GT6 i B4.

Od 1997 roku były tu również wagony typu 105N, 105Na przekazywane przez zajezdnie Pogodno i Golęcin. Zajezdnia obsługiwała linie tramwajowe 3, 4, 11, 12.

Zajezdnia Niemierzyn w 2007 roku obchodziłaby 94 lecie istnienia. Niestety nie doczekała się tych urodzin, bo 1 października 2004 roku została zlikwidowana. Pracowników i tabor przeniesiono do zajezdni Pogodno i Golęcin.

Zajezdnia, to nie tylko remiza tramwajowa, ale także kamienica przyległa do ulicy. W kamienicy tej przed wojną znajdowała się pracownia krawiecka szyjąca mundury dla tramwajarzy. Od 1913 do 2004 roku była wpisana w historię komunikacji miejskiej.

Staraniem Szczecińskiego Towarzystwa Miłośników Komunikacji Miejskiej, MZK Szczecin, Urzędu Miasta, Muzeum Narodowego celem zachowania historycznej zajezdni dla przyszłych pokoleń, uchwałą NR XL V/872/05 z dnia 7 listopada 2005 roku zostało utworzone przedsięwzięcie pn „Muzeum Techniki i Komunikacji – Zajezdnia Sztuki”, które rozpoczęło swoją działalność z dniem 1 stycznia 2006 roku. Taka formuła instytucji pozwala również na pozyskiwanie środków pomocowych z Unii Europejskiej.


Po uzyskaniu środków na remont hal byłej zajezdni i przeprowadzeniu przetargu na wykonanie tych prac konsorcjum firm „Erbud” z Warszawy i „Restauro” z Torunia od maja 2009 roku przystąpiło do prac remontowo - renowacyjnych przyszłego muzeum.

Pracownicy konsorcjum przystąpili do remontu małej hali, z której usunięto tory. Ich przebieg jest jedynie zaznaczony na posadzce. Hala został podzielona na części. W jednej z nich mają być kasy, szatnia, toalety i sklepik. Dalej znajdują się trzy sale wystawowe różnej wielkości. Boczna hala wygląda jak studio fotograficzne, które chciało by się mieć na własność. Nad boczną halą wybudowano pomieszczenie pod przyszłą kawiarenkę, do której wchodzić się będzie od zewnątrz po schodach.


Największa hala zajezdni, zwieńczona zabytkowym zegarem, który po renowacji działa jak za dawnych lat, przeszła niewielkie zmiany. Zachowano tory, pod którymi są kanały. Zostały przykryte szklaną podłogą (szkło pancerne o nośności 500 kg). W hali zachowano ukrycie przeciwlotnicze, które będzie sporą atrakcją dla zwiedzających. Powstało ono dla jednego pracownika zajezdni. Postawiono je w takim miejscu, by nie ucierpiało podczas bombardowań. Pozostali pracownicy ukrywali się w schronie pod zajezdni. Jeden pracownik pozostawał na górze, by po bombardowaniu organizować akcję ratowniczą.

W hali głównej pozostawiono wyposażenie, np. suwnice. Tu wystawiane będą tramwaje, autobusy, auta osobowe itp. Warsztat do konserwacji i napraw muzealnych eksponatów będzie z lewej strony hali głównej. Jest tam pomieszczenie socjalne. Na tyłach zajezdni znajdują się pomieszczenia pracowników administracji. Główna hala zajezdni jest nie do poznania. Przestrzeń jest porażająca. Wykonano świetliki w dachu, które dają dużo światła.


W dniu 26 lipca 2010 roku w MTiK przy ulicy Niemierzyńskiej o godzinie 11 zaprezentowano wyremontowane pomieszczenia byłej zajezdni tramwajowej. Przeprowadzony gruntowny remont przedstawia się imponująco. Całość sprawia pozytywne wrażenie. Prezentacja odnowionego obiektu zakończyła wszelkie prace remontowe. Adaptacja nieczynnej zajezdni tramwajowej przy ul. Niemierzyńskiej na muzeum i galerię sztuki jak każdy wie, to wspólna inicjatywa Szczecińskiego Towarzystwa Miłośników Komunikacji Miejskiej, miasta oraz Muzeum Narodowego w Szczecinie.

W czasie prezentacji odnowionej zajezdni pokazano kilka egzemplarzy motocykli zgromadzonych przez muzeum, były to między innymi: Sokół 125, WFM-ki, Harley, Osa itp.

Pracowników Muzeum czeka ogrom pracy przy ustawianiu eksponatów. Oficjalne otwarcie Muzeum nastąpiło w III dekadzie października (22).

Szkoda, że nie wyremontowano przy okazji budynku mieszkalno - biurowego. Musimy na to jeszcze poczekać. Środki na remont tego obiektu są prawdopodobnie w trakcie załatwiania.


Na stronie Urzędu Miasta w zakładce "Biuletyn Informacji Publicznej" w dniu 25 listopada 2016 roku ukazało się ogłoszenie o przetargu na „Wykonanie kompletnej wielobranżowej dokumentacji projektowo-kosztorysowej z uzyskaniem pozwolenia na rozbiórkę i budowę oraz z pełnieniem nadzoru autorskiego dla zadania pn. „Człowiek i mobilność – budowa Centrum Kultury Technicznej w Szczecinie”. Termin nadsyłania ofert mija 5 grudnia 2016 roku.

Inwestycja ma objąć: budowę nowego budynku łącznika pomiędzy istniejącym budynkiem Muzeum i budynkiem kamienicy położonych przy ul. Niemierzyńskiej 18 A w Szczecinie, oraz remont i przebudowę wraz ze zmianą sposobu użytkowania kamienicy na Centrum Kultury Technicznej - przy ul. Niemierzyńskiej 18 A. Na wykonanie dokumentacji przyszły wykonawca będzie mieć 16 tygodni od dnia podpisania umowy.

* * *

Zajezdnia Pogodno

Zajezdnia Pogodno została oddana do eksploatacji 22 września 1938 roku. Posiadała 15 torów plus dodatkowy tor z kanałem przeglądowym wraz z pomieszczeniami warsztatowym i socjalnym i mogła pomieścić 90 wozów. Decyzję o budowie obiektu i zakupie ziemi podjęto w 1936 roku. W 1937 roku z kolei do magistratu i policji budowlanej przesłano dokumentację projektową wykonaną przez szczecińskiego architekta Gustawa Gaussa, jednocześnie prowadząc prace na terenie przyszłej zajezdni. Po zaakceptowaniu dokumentacji w czerwcu 1937 przystąpiono do budowy.

Dyskusje o uruchomieniu nowej zajezdni, w związku z rozwojem szczecińskiej komunikacji toczyły się od lat 20. XX wieku, a ich ukoronowaniem było oddanie zajezdni w drugiej połowie lat 30. XX wieku. Jest największą i jednocześnie najmłodsza szczecińska zajezdnią. Położona jest w ekskluzywnej dzielnicy miasta. Teren dzielnicy został przyłączony do Szczecina w 1911 roku. Stało się to za sprawą ówczesnego burmistrza Szczecina Friedricha Ackermanna. Jest największą i jednocześnie najmłodsza szczecińska zajezdnią. Znajduje się przy alei Wojska Polskiego 200.

W 1945 roku sytuacja w mieście była pod względem komunikacyjnym tragiczna. Sieć tramwajowa prawie w połowie była zniszczona. Tory tramwajowe w skutek bombardowań zostały w wielu miejscach zerwane.

Dzięki ofiarnej pracy i poświęceniu braci tramwajarskiej ściągnięto do zajezdni tramwaje pozostawione przez uciekających mieszkańców miasta w ciągu Alei Wojska Polskiego i jak wspomina Piotr Zaremba były Prezydent Miasta:

"Na końcu alei Wojska Polskiego krzątali się tramwajarze koło wozów zalegających cały szlak podmiejskiej linii tramwajowej. Wozy te stały tam jako widomy znak wydarzeń ostatniego miesiąca, gdy ewakuujący się pieszo Niemcy używali ich do przejazdu na końcowy przystanek trasy, wiodącej przez lasy do Wkryujścia. Brak prądu uniemożliwił odstawienie tego taboru do remiz; trzeba było ciągnąć je końmi na wzór dawnej trakcji tramwaju".

Odbudowa trakcji tramwajowej szła pełną parą, z każdym miesiącem prace zbliżały się ku końcowi. Wymieniano szyny, porządkowano tory, w końcu przedłużano i uruchamiana nowe linie tramwajowe.

W latach 1946 - 48 odbudowano torowiska w ciągu alei Wojska Polskiego do zajezdni Pogodno i nie tylko.

Przebudowę i modernizację zajezdni Pogodno rozpoczęto w sierpniu 1973 roku, a zakończono w grudniu 1983 roku. Wybudowano nową halę obsługi codziennej tramwajów wzdłuż północno – zachodniej ściany istniejącej hali remontowo – postojowej z dostosowaniem do potokowego systemu obsługi wagonów typu 102Na i 105N.

zdjęcie z broszury przeznaczonej do użytku wewnętrznego pn: Osiągnięcia projektowania komunalnego ziemi szczecińskiej w latach 1952-77

Rozbudowano własną kotłownię, przebudowano wszystkie instalacje infrastrukturalne, zbudowano nowy układ torowy i drogowy, sieci trakcyjnej, oświetlenia.

Istniejącą halę remontowo – postojową zmodernizowano i przebudowano z czołowej na potokową. Część hali przeznaczono na remonty wagonów tramwajowych. Dostosowano 5 kanałów do napraw nowoczesnego taboru tramwajowego. Wyposażono je w podnośniki hydrauliczne do pudeł wagonów i zapadnię do zestawów kołowych. Zwiększono również powierzchnię warsztatów naprawczych i pomocniczych.

W pozostałej części hali remontowo – postojowej usunięto bramy, co dało więcej miejsca na postoje wagonów. W trakcie przebudowy i modernizacji zajezdni z powodu dostaw nowego taboru tramwajowego 105N, zaszła konieczność zmian projektowych nie uwzględnionych pierwotnie, co zwiększyło nieznacznie koszty inwestycji. Schemat z broszury przeznaczonej do użytku wewnętrznego pn: Osiągnięcia projektowania komunalnego ziemi szczecińskiej w latach 1952-77

Modernizacja i przebudowa zajezdni Pogodno stworzyła zaplecze techniczne dla 150 jednostek taborowych.

Zajezdnia Pogodno jest jedyną w Szczecinie zajezdnią przelotową. Dzięki przeprowadzonej przebudowie i modernizacji jest dostosowana do przyjmowania nowoczesnego taboru.

Inwestorem inwestycji był WPKM. Autorem dokumentacji projektowej był inż. J.Nawrocki z Biura Projektów Budownictwa Komunalnego w Szczecinie. Okres obowiązywania projektu to lata 1971-75. Zakładano realizację inwestycji w latach 1975-78, jak wiadomo rozpoczęto ją 1973 roku i ciągnęła się aż do 1983 roku.

W październiku 1992 roku trwały końcowe prace przy montażu i instalacji elektronicznych kasowników KRG przez pracowników Zakładu Mechaniki Pojazdowej R&G z Mielca. Od marca trwały testy 18 urządzeń w tramwajach zajezdni Golęcin. Testy wypadły pomyślnie i kasowniki wraz z sterownikami zostały zainstalowane na wszystkich zajezdniach.

Według stanu na dzień 6 czerwca 1994 roku w zajezdni Pogodno eksploatowanych było 137 wagonów tramwajowych, w tym:
- 2 wagony typu 102 N (przegubowe),
- 49 wagonów typu 105 Na wyprodukowanych w latach 1989-90,
- 2 wagony typu 106 Na wyprodukowane w 1991,
- 84 wagony typu 105 N produkcji z lat 1975-79,

2 wagony 102 N z Pogodna zostały przekazane w czerwcu na zajezdnię Niemierzyn, a stan taboru który pozostanie w zajezdni zabezpieczy realizację zadań przewozowych na tym samym poziomie, pod warunkiem przeprowadzenia cyklicznych remontów. Przeprowadzenie tychże remontów jest warunkiem bezpiecznej eksploatacji.

W listopadzie 1998 roku w zajezdni Pogodno odbyło się spotkanie założycielskie "Szczecińskiego Towarzystwa Miłośników Komunikacjo Miejskiej". Towarzystwo to ma celu propagowanie historycznych dziejów komunikacji miejskiej Szczecina, ratowanie starej historycznej infrastruktury komunikacyjnej w mieście jak i starego taboru przed likwidacją oraz pochodnych związanych z komunikacją miasta Szczecina.

W maju i lipcu 2001 roku dostarczono do Szczecina 14 nowych tramwajów typu 105N2k/S/2000. Z czego 8 wagonów otrzymała Zajezdnia "Pogodno", a 6 wagonów Zajezdnia "Golęcin". Wagony są kolejną wersją wagonów 105Na/805Na, są jednoczłonowe, posiadają jedno stanowisko motorniczego.

Stan taboru tramwajowego w zajezdni Pogodno na dzień 30 kwietnia 2003 roku - wagony liniowe: 105N 62 sztuki, 105Na 31 sztuk, 105Ng/S 8 sztuk, 105N2K/S 8 sztuk. Razem 109 wagonów.

W 2003 roku przeprowadzono remont kapitalny zaplecza sanitarnego, który spełnia wymagania przepisów bhp. Zaplecze jest nowoczesne i schludne. Zajezdnia została podłączona w 2004 roku do sieci grzewczej SEC, co spowodowało likwidację dwóch kotłowni bardzo uciążliwych w eksploatacji. Pracownicy kotłowni po przeszkoleniu zostali skierowani do innych prac.

Po zamknięciu 1 października 2004 roku zajezdni Niemierzyn powróciły tu również wagony 102Na. Na stan zajezdni przyjęto 27 wagonów w tym 23 wagony 102Na i 4 wagony 105N. Poza taborem liniowym przyjęto również 4 wagony specjalistyczne. Zajezdnia przejęła obsługę linii 3, 4 i 12.

Poza taborem przejęto 47 motorniczych i 17 pracowników zaplecza. W szybkim czasie trzeba było zaadaptować pomieszczenia (po byłym sklepie rowerowym znajdującym się w budynku administracyjnym) na salę motorniczych wraz z zapleczem socjalnym.

Na przełomie października i listopada 2004 roku w zajezdni Pogodno rozpoczęto montaż w tramwajach autokomputerów SRG 3000P wraz z modułami sterującymi pracą tego urządzenia.

Montaż autokomputerów w wagonach tramwajowych nie miałby najmniejszego sensu, gdyby nie zainstalowano w zajezdni serwera komunikacyjnego, modemu radiowego wraz z zasilaniem sieciowym, instalacji antenowej ( zainstalowano 2 anteny o zasiegu 50 metrów, wraz z systemem awaryjnego podtrzymania zasilania.

Podsystem wymiany informacji zapewnia bezprzewodową dwukierunkową wymianę danych pomiędzy zakładową siecią komputerową, a autokomputerami zainstalowanymi w tramwajach. Transmisja danych odbywa się automatycznie (bezobsługowo) w momencie pojawienia się pojazdu w zasiegu systemu. System nie byłby w pełni sprawny, gdyby nie współpracował z systemem zarządzającym komunikacją miejską "Municom".

Nadzór nad montażem autokomputerów SRG 3000P w wozach tramwajowych oraz systemu komunikacyjnego w zajezdni prowadził szef zajezdni Pogodno p. Ryszard Tamm we współpracy z informatykami firmy p. Maciejem Dziedziczakiem i p. Przemysławem Białkowskim.

Pragnę nadmienić, że już w 1997 roku testowano w tej zajezdni autokomputery SRG 2000D. Pracę tego urządzenia trzeba było przygotować ręcznie tzn. nagrać na 32kB kartę pamięci RAM rozkład jazdy wraz z cenami biletów. Później tę kartę włożyć do autokomputera SRG 2000D wraz z kluczem identyfikacyjnym motorniczego. Niestety w tym samym roku przerwano testy z tymi urządzeniami ze względu na brak środków na dalsze prace.

W październiku 2004 roku przyjęto na stan zajezdni 27 wagonów z likwidowanej zajezdni Niemierzyn. Były to 23 wagony 102Na i 4 wagony 105N. Poza taborem liniowym przyjęto również 4 wagony specjalistyczne. Zajezdnia przejęła obsługę linii 3, 4 i 12.

Poza taborem przejęto 47 motorniczych i 17 pracowników zaplecza. W szybkim czasie trzeba było zaadaptować pomieszczenia (po byłym sklepie rowerowym znajdującym się w budynku administracyjnym) na salę motorniczych wraz z zapleczem socjalnym.

Nie było problemów z zapleczem sanitarnym, w 2003 roku przeprowadzono remont kapitalny, który spełnia wymagania przepisów bhp. Zaplecze jest nowoczesne i schludne. Zajezdnia została podłączona w 2004 roku do sieci grzewczej SEC, co spowodowało likwidację dwóch kotłowni bardzo uciążliwych w eksploatacji. Pracownicy kotłowni po przeszkoleniu zostali skierowani do innych prac.

W latach 2004 - 2006 przeprowadzono kompleksowy remont zaplecza technicznego, a w szczególności w halach remontowo - przeglądowych. Remont dachów nad halami wraz z wymianą świetlików spowodował, że po raz pierwszy od wielu lat są szczelne dachy i pracownikom zaplecza nie leje się woda na głowy po opadach deszczu. Wymieniono również bramy wjazdowe do hal (12 - 19).

Przeprowadzono remont kapitalny wraz z modernizacją szatni, toalet i łaźni pracowników zaplecza technicznego, hali OC. Wyremontowano także kanał przeglądowy nr 18, polegający na wymianie oświetlenia i położeniu kafelków w kanale.

Przewidziano również remont kapitalny centralnego ogrzewania w halach i pomieszczeniach warsztatowych, przebudowę ściany zachodnio - północnej hali OC, budowę stanowiska do podnoszenia wagonów tramwajowych wszystkich typów.

W styczniu 2005 roku położono okablowanie strukturalne dla powstającej sieci komputerowej w zajezdni Pogodno.

16 września 2005 roku z okazji rocznicy 60-lecia powstania komunikacji miejskiej w Szczecinie po II wojnie, Złoty Krzyż Zasługi otrzymał Ryszard Tamm szef zajezdni Pogodno i jego zastępca pan Walerian Szajewski.

W tym samym roku z okazji 50-lecia wagonów N w Szczecinie, STMKM dzięki uprzejmości Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego zorganizowało wystawę wybranych szczecińskich wagonów z rodziny N na terenie zajezdni tramwajowej Pogodno oraz przejazd historycznym składem wagonów 4N1+4ND1 (293+343) na trasie linii tramwajowej 1, na której po raz pierwszy w Szczecinie 50 lat temu pojawiły się wagony N.

13 kwietnia 2006 roku w godzinach porannych na terenie zajezdni Pogodno dokonano rozładunku wagonów Tatra typu KT4Dt, które do Szczecina przyjechały na testy. Jeśli testy powiodą się to miasto zakupi te wozy.

7 czerwca 2006 roku w zajezdni nastąpiło uroczyste podpisanie aktu przekazania eksponatów dla powstałego Muzeum Techniki i Komunikacji - Zajezdnia Sztuki w byłej zajezdni Niemierzyn. Na uroczystości podpisania aktu byli zaproszeni goście z magistratu jak również pracownicy i byli pracownicy firmy.

Eksponaty przekazane do muzeum ratowali przed zniszczeniem pracownicy firmy, zabezpieczając różne elementy wyposażenia wagonów tramwajowych, podstacji energetycznych, osprzętu torowego i sieciowego. W ratowanie eksponatów włączyli się miłośnicy komunikacji. Wszystko co miało jakąkolwiek wartość historyczna deponowano w naprędce utworzonym tymczasowym muzeum w sali byłej świetlicy budynku administracyjnego. Pierwszym kustoszem prowizorycznego muzeum był pan Roman Mirek.

Po długich negocjacjach 13 października 2006 roku nastąpiło podpisanie umowy na zakup 21 przegubowych wozów tramwajowych KT4Dt Tatra. Odbyło się w siedzibie BVG w Berlinie. Umowę podpisali z-ca prezydenta miasta pan Andrzej Grabiec i dyrektor MZK Szczecin pan Jerzy Manduk.

Pierwsze tramwaje przegubowe mają trafić do Szczecina pod koniec października, a pozostałe będą dostarczanie sukcesywnie, tak aby wszystkie znalazły się w mieście do końca grudnia. Razem z wagonami będą dostarczane części zamienne jak i wyposażenie warsztatowe. Wynegocjowana cena zakupu jednego wagonu to 500 tys. złotych.

W zajezdni stacjonują wagony 105N i pochodne oraz najnowsze 105N2K/S. W listopadzie 2006 roku na stan zajezdni zostały wciągnięte pierwsze wagony tramwajowe KT4Dt zakupione w BVG Berlin jest ich 21 sztuk.

30 października 2007 roku przyjechał na lawecie na teren zajezdni Pogodno wóz tramwajowy Tatra T6A2D o numerze bocznym berlińskim 5206 ex 8206. W Szczecinie dostanie numer boczny prawdopodobnie 201. Następny tramwaj przyjedzie 31 października. Są to pierwsze 2 wagony z partii 32 zakupionych używanych Tatr T6A2D.

W dniach 29 - 31 października 2007 przyjechały dwa wagony T6A2D z Berlina, a w styczniu 2008 roku wyjechały na trasy.

Zajezdnia obsługuje linie 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12.

W zajezdni stacjonują następujące typy wagonów wg danych z lutego 2008 roku są to:

* wagony 105N z lat 1975-1979 - 61 szt
* wagony 105Na z lat 1981-1990 - 32 szt
* wagony 105Ng/S z lat 2000-2001 - 7 szt
* wagony 105N2K/S z roku 2001 - 8 szt + 4 doczepy z 2007 roku
* wagony KT4Dt z roku 1994 - 21 szt
* wagony T6A2D z lat 1985-1990 - 2 szt
Razem w zajezdni Pogodno jest 135 wagonów.

13 listopada 2007 roku została przywieziona pierwsza z 6 doczepa tramwajowa. Dostarczono ją na zajezdnię Pogodno. Doczepa wyprodukowana przez firmę "Protram" z Wrocławia dla wagonów 105N2k/2000. Doczepa o numerze fabrycznym 001 dostała w Szczecinie nr boczny 791 i będzie na stałe stacjonowała na terenie zajezdni Pogodno. Jest to dostawa z przetargu z roku 2006.

Tramwaje Gt6 (Helmuty) zjechały ze szczecińskich torowisk 31 marca 2009 roku. Spółka Tramwaje Szczecińskie zaplanowała pozostawienie trzech wagonów - po jednym dla zajezdni Golęcin i Pogodno, a trzeci dla Muzeum Techniki i Komunikacji - Zajezdnia Sztuki na eksponat.

Decyzja o wycofaniu 11 pozostałych "helmutów" zapadła w pierwszej połowie 2007 roku, w chwili zakupu 32 pojazdów T6A2D z BVG Berlin. Wolne dostawy Tatr powodowały, że w ruchu na przełomie 2007 i 2008 roku było jeszcze 9 "helmutów".

Dopiero w czerwcu 2008 zaczęto przymierzać się do pierwszych kasacji. Najpierw na złom odesłano wagony 905, 906 oraz 510, a po kolizji dość mocno ucierpiał wagon 918, który także został przeznaczony do natychmiastowej kasacji.

Po wielu perypetiach związanych z przetargiem na dostawę 6 nowych niskopodłogowych tramwajów (perturbacje w latach 2009 - 2010), w dniu 22 lipca 2010 roku na ternie zajezdni Pogodno została popisana umowa na dostawę tych tramwajów. Umowę podpisali Krystian Wawrzyniak prezes "Tramwajów Szczecińskich" i prezydent Szczecina Piotr Krzystek oraz Tomasz Zaboklicki - Prezes Zarządu bydgoskiej Pesy. Obecny był również Marek Goc jako jedyny radny - wiceprzewodniczący Komisji Budżetu i Finansów, który był motorem tego przedsięwzięcia.

12 lipca 2010 roku a drugi raz w październiku TS zajezdnia Pogodno dała ogłoszenie o licytacji 11 wagonów 105N. Do sprzedania przeznaczono wagony: 668, 704, 631, 688, 685, 718, 717, 726, 725, 698, 677. Cena wywoławcza każdego z nich to 15 070 zł.

Po osiemdziesięciu latach [1930] w dniu 13 listopada 2010 roku zawitał do Szczecina pierwszy już całkowicie niskopodłogowy i na stałe, tramwaj wyprodukowany przez bydgoską firmę "PESA". Oznaczono go numerem taborowym 801.

"W 1930 roku trafiła do Szczecina jedyna partia 15 wagonów typu LHB. Wagony oznaczono numerami od 165-179. LHB były pojazdami motorowymi, dwukierunkowymi, wyposażonymi w jedną parę dwuskrzydłowych drzwi z każdej strony, usytuowanymi na środku pudła.

Wagony te można było nazwać niskopodłogowymi, gdyż posiadały część niskiej podłogi stanowiącą około 20% całej podłogi. Pojazdy wyposażone były w dwa silniki USL-311a o mocy 62,5 kW każdy. Wagon tramwajowy mógł przewozić 74 pasażerów w tym 24 pasażerów na miejscach siedzących i 50 na miejscach stojących."

Pod koniec roku 2010 i w pierwszym kwartale 2011 zostały zdjęte ze stanu i przekazana do kasacji wagony typu 105N. Były to wagony: • 631, • 639, • 641, • 647, • 650, • 667, • 668, • 670, • 671, • 672, • 673, • 677, • 682, • 683, • 685, • 688, • 698, • 702, • 704, • 717, • 718, • 725, • 726. Natomiast wagon 752 został zdjęty ze stanu i przemianowany na 012 jako szkoleniowy.

Wg stanu na marzec 2011 roku na terenie zajezdni Pogodno znajdują się wagony typu: • 105N - 17 sztuk, • 105Na - 39 sztuk, • 105N2k/S - 12 sztuk, • Moderus - 2 sztuki, • Tatra T6A2 - 38 sztuk, • 120NaS/Pesa - 6 sztuk, • Tatra KT4Dt - 32 sztuki, oraz wagony techniczne - 011 105N nauka jazdy, 001 4N HDS, 004 i 023 N pług lemieszowy, 005 4N pług wirnikowy, 006 4N pług lemieszowy, 007 4N wagon techniczny, 024 N szlifierka, 027 4N wagon techmiczny.

W tym samym okresie przekazano na stan zajezdni Golęcin wagony - 648-640 (1067-1068), 666-646 (1071-1072), 674-675 (1069-1070).

Tramwaje Szczecińskie w dniu 26 stycznia 2012 ogłosiły przetarg ograniczony na zakup 22 fabrycznie nowych wieloczłonowych tramwajów niskopodłogowych wraz ze specjalistycznym wyposażeniem obsługowym oraz pakietem naprawczym. Jednocześnie w zamówieniu zawarto także zakup pojazdu szynowego do holowania/pchania tramwajów oraz pojazdu dwudrogowego do napraw urządzeń na dachu tramwaju i likwidacji uszkodzeń w razie awarii tramwaju na trasie. Wnioski trzeba było składać do 15 lutego 2012. Przewidywany termin dostaw wagonów, to od 30 września 2012 do 30 kwietnia 2014.

Na zaproszenie do składania ofert, skierowane do czterech producentów tramwajów została na placu boju tylko bydgoska Pesa. Firmy Solaris, czeska Skoda i hiszpański CAF nie stanęły w szranki w sprawie składania ofert w dwuetapowym przetargu Tramwajów Szczecińskich.

Pesa zaoferowała dostawę 22 tramwajów (Swingów) wraz ze specjalistycznym sprzętem technicznym do obsługi tramwajów, częściami zamiennymi oraz pakietem szkoleń za 150 milionów złotych netto. Wybrano ofertę bydgoskiej Pesy. Firma zrealizowała kontraktu w całości.

Dostawa wagonów przebiegała zgodnie z zawartym kontraktem - niżej wykaz dostaw:

• Swing 120NaS2 807 - dostawa 26 stycznia 2013
• Swing 120NaS2 808 - dostawa 13 lutego 2013
• Swing 120NaS2 809 - dostawa 23 lutego 2013
• Swing 120NaS2 810 - dostawa 8 marca 2013
• Swing 120NaS2 811 - dostawa 16 marca 2013
• Swing 120NaS2 812 - dostawa 23 marca 2013
• Swing 120NaS2 813 - dostawa 26 września 2013
• Swing 120NaS2 814 - dostawa 17 października2013
• Swing 120NaS2 815 - dostawa 31 października 2013
• Swing 120NaS2 816 - dostawa 20 listopada 2013
• Swing 120NaS2 817 - dostawa 5 grudnia 2013
• Swing 120NaS2 818 - dostawa 18 grudnia 2013
• Swing 120NaS2 819 - dostawa 11 stycznia 2014
• Swing 120NaS2 820 - dostawa 23 stycznia 2014
• Swing 120NaS2 821 - dostawa 31 stycznia 2014
• Swing 120NaS2 822 - dostawa 10 luty 2014
• Swing 120NaS2 823 - dostawa 25 luty 2014
• Swing 120NaS2 824 - dostawa 28 luty 2014
• Swing 120NaS2 825 - dostawa 12 marzec 2014
• Swing 120NaS2 826 - dostawa 19 marzec 2014
• Swing 120NaS2 827 - dostawa 26 marzec 2014
• Swing 120NaS2 828 - dostawa 29 marzec 2014

22 września 2012 roku w był dniem otwartym zajezdni tramwajowej Pogodno z okazji 115-lecia uruchomienia tramwaju elektrycznego w Szczecinie w ramach europejskiego tygodnia zrównoważonego transportu.

Zajezdnia Pogodno w dniu 1 października 2012 roku zdjęła ze stanu taboru wagony typu 105N o numerach 689 i 705 oraz wagon tatra T6A2D o numerze 230. Pogodno przekazało również do zajezdni Golęcin w dniu 8 października wagon tatra T6A2D o numerze 229.

W dniu 22 listopada 2012 roku dotarła na Pogodno przegubowa Tatra KT4Dt, której nadano numer 133. Był to pierwszy wóz z zaplanowanych 42 pojazdów z firmy BVG z Berlina, na które zawarto umowę na zakup tych wozów wycofywanych z ulic Berlina w dniu 31 października 2012 roku. Wagony mają trafić na Pogodno. Tramwaje zostały zakupione z własnych środków.

Tramwaje Szczecińskie w dniu 27 grudnia 2012 roku ogłosiły przetarg nieograniczony na „Zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych polegających na przebudowie obiektów Zajezdni Pogodno w Szczecinie w ramach projektu pn. Budowa i przebudowa torowisk w Szczecinie współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej. Oferty należało złożyć w siedzibie Tramwajów do 6 lutego 2013 roku.

W dniu 18 września 2013 roku komisja przetargowa wybrała ofertę ZUE S.A., z siedzibą w Krakowie przy ul. Kazimierza Czapińskiego 3, 30-048 Kraków, jako jedynego, który złożył swój akces w przedmiotowym postępowaniu. ZUE chciała zrealizować zadanie za kwotę 135 300 000 złotych.

Oferta ZUE (cena łączna brutto) przekroczyła kwotę, jaką Tramwaje Szczecińskie przeznaczyły na sfinansowanie zamówienia. TS dokonał przesunięcia środków finansowych w celu zwiększenia wydatków niezbędnych dla zapewnienia realizacji przedmiotowego zamówienia do wysokości odpowiadającej cenie oferty najkorzystniejszej.

W ramach inwestycji zajezdnia zostanie gruntownie przebudowana i dostosowana do obsługi pojazdów niskopodłogowych. Układ torowy zostanie przebudowany i rozbudowany w taki sposób, aby umożliwić wyjazd zarówno w kierunku Głębokiego jak i centrum miasta.

Dobudowany zostanie nowy dwudziesty pierwszy tor, który będzie pełnił funkcję toru objazdowego. Wszystkie tory na terenie zajezdni zostaną zmodernizowane - cześć z nich będzie spełniała nowe funkcje np. przeznaczone będą do mycia wózków tramwajowych, demontażu pantografów za pomocą specjalnego żurawia czy obsługi wyłącznie pojazdów niskopodłogowych.

Jeden z torów będzie przeznaczony do obsługi taboru za pomocą tokarki podtorowej. Wykonawca poza wykonaniem prac budowlanych będzie musiał także wyposażyć obiekty zajezdni w specjalistyczny sprzęt do obsługi pojazdów (m.in. zakupione będą tokarka podtorowa, żuraw, suwnice, podnośniki taboru, urządzenia do napełniania piasku, urządzenia do mycia tramwajów, system identyfikacji taboru).

Zakres przebudowy obejmuje także prace rekonstrukcyjne wraz z przebudową i rozbudową istniejących budynków będących w większości pod opieką konserwatorską. Nowością będzie wybudowanie wiaty odstawczej o wymiarach ok. 62 x 96 m. Prace remontowe będą odbywać się pod ruchem, czyli przy normalnym funkcjonowaniu zajezdni.

Tramwaje Szczecińskie zrezygnowały z pełnej rozbudowy zajezdni poszerzonej o teren ogródków działkowych znajdujących się przy ulicy Szafera, gdzie miały powstać dodatkowe hale postojowe. Powód - brak środków na pełną realizacje inwestycji.

Pogodno wystawiło na sprzedaż w marcu 2013 roku, 4 składy (8 wagonów) z rodziny 105N. Są to wagony 652, 632, 658, 643, 678, 637, 768, 767. Zakupu dokonała firma z Torunia. Wagony zostały skreślone z ewidencji 9 kwietnia 2013 oku.

Następna ogłoszenie o sprzedaży wagonów z Pogodna nastąpiło w dniu 10 czerwca 2013 roku są to wagony 105Na o numerach 760, 761, 778, 777

Zajezdnia Pogodno zdjęła ze stanu i skasowała następujące wagony:
• 16.04.2013 - kasacja 632, 637, 643, 652, 658,767, 768, 678,
• 28.06.2013 - kasacja 760, 761, 777, 778,
• 01.08.2013 wagony 720 i 701 - zdjęte ze stanu liniowego i przekazana na warsztaty celem remontu. Wagony te, przeznaczone są na wagony historyczne. Prawdopodobnie zostaną przywrócone do stanu pierwotnego.

Jednocześnie zajezdnia Pogodno przekazała następujące wagony do zajezdni Golęcin są to:
• 501+502 - 11.01.2013,
• 745+746 - 16.02.2013,
• 780+779 - 05.03.2013,
• 757+755 - 11.04.2013,
• 759+758 - 23.05.2013,
• 738+751 - 07.06.2013,
• 736+737 - 26.06.2013,
• 784+785 - 29.06.2013,
• 788+786 - 04.07.2013,
• 783+791 - 09.08.2013,
• 790+792 - 12.08.2013

9 września 2013 roku zajezdnia Pogodno wystawiła kolejne ogłoszenie o sprzedaży 8 wagonów 105Na są to wagony: 732, 733, 734, 735, 739, 750, 753, 756. Cena wywoławcza jednego wagonu to 15280 zł.

Techniczne zaplecze zajezdni Pogodno w marcu 2014 roku wzbogaciło się o nowe urządzenie do przetoków i holowania tramwajów. Jest, to zdalnie sterowany pojazd przetokowy o nazwie NITEQ RRM-1500. Waży on 7,5 tony, a siła jego uciągu to 15 kN.

Pojazd zasilany jest akumulatorami. Urządzenie jest pojazdem dwusystemowym, może przetaczać tramwaje po torach z prędkością 3,5 km/h jak i po jezdni z prędkością 5 km/h. Pojazd dostarczono w ramach kontraktu z bydgoską Pesą na 22 niskopodłogowe tramwaje.

9 kwietnia 2014 roku odbyła się aukcja na sprzedaż 8 wagonów z Pogodna i 6 z Golęcina typu 105. Wagony z Pogodna o numerach: 706, 709, 736II, 737II, 741, 744, 747, 748. Nabywca całego pakietu, to przedsiębiorca z Lubicza Dolnego pod Toruniem, który zapłacił za wszystkie wozy hurtem (sztuka po 18,3 tys złotych).

Zajezdnia Pogodno od sierpnia 2013 do kwietnia 2014 roku przekazała, skasowała i sprzedała następujące wagony:

• 09.08.2013 - wagony 783 i 791 przekazanie na Golęcin,
• 12.08.2013 - wagony 790 i 792 przekazanie na Golęcin,
• 28.08.2013 - wagony 655 i 716 przekazanie na Golęcin,
• 01.11.2013 - wagony 789 i 793 przekazanie na Golęcin,
• 19.11.2013 - wagony 787 i 794 przekazanie na Golęcin,
• 02.12.2013 - wagony 765 i 766 kasacja,
• 15.01.2014 - wagony 201 i 202 przekazanie na Golęcin,
• 19.03.2014 - wagony 203 i 204 przekazanie na Golęcin,
• 11.04.2014 - wagony 706, 709, 741, 744, 747, 748 sprzedaż,
• 17.04.2014 - wagony 205, 206, 207, 208 przekazanie na Golęcin,
• 28.04.2014 - wagony 209 i 210 przekazanie na Golęcin.

4 września 2014 roku zajezdnia Pogodno wzbogaciła się o nowy pojazd. Jest nim nowy częściowo niskopodłogowy pojazd Moderus Beta, złożony przez pracowników tramwajów pod nadzorem inżynierów z firmy "Modertrans".

Jednocześnie spółka tramwajowa podpisała z poznańską firmą "Modertrans" umowę na dostawę elementów do samodzielnego montażu przez pracowników spółki kolejnego tramwaju częściowo niskopodłogowego. Pierwszy częściowo niskopodłogowy tramwaj dostał numer 601.

9 października 2014 roku tramwaj wyjechał na trasę linii 3. Po debiucie "Beta" została odstawiona. Powodem było zderzenie na terenie zajezdni Pogodno z niskopodłogowym Swingiem. Uszkodzenia nie są poważne. Połamane zostały tylko plastikowe elementy w tylnej części wagonu, które następnego dnia mają zostać wymienione.

Nowe życie zajezdni

Od 4 listopada 2015 roku w zajezdni są już wszystkie wagony liniowe i techniczne, które do tej pory stacjonowały na nieużywanych liniowo torach znajdujących się przy zajezdni i Toru Kolarskiego, jak również na torach pętli Głębokie, gdzie tramwaje stacjonowały w nocy.

Jak każdy wie, firma ZUE z Krakowa weszła na plac budowy na przełomie października i listopada 2014 roku i obowiązkiem jej było zapewnienie normalnego funkcjonowania zajezdni na czas prowadzonych prac. Inwestycja ukończona została praktycznie w ciągu roku. Przeprowadzono ją bardzo sprawnie, pomimo ogromu prac budowlanych, konserwatorskich, adaptacyjnych, jak i montażu specjalistycznego sprzętu, w tym elektroniki i systemu komputerowego zarządzania, tak by spełniała współczesne standardy i normy bezpieczeństwa.

Wszystko to, dzięki temu, że pracownicy zajezdni Pogodno wraz z pracownikami ZUE z Krakowa i firm podwykonawczych między innymi takich jak, "Atlas Ward", "KML", "Konsart", szczeciński firma "Calbud" i firma "Vasco", dogadywali się i dzięki temu udało się bezproblemowo przebrnąć przez czas prowadzonych prac i uniknąć konfliktów.

W zmodernizowanej zajezdni wybudowano od nowa układ trakcji i torów (przybył jeden nowy jako objazdowy 21) z częścią zautomatyzowanych zwrotnic. W odrestaurowanym budynku administracyjno-socjalnym utworzono dyspozytornię z prawdziwego zdarzenia, w której zainstalowano systemy elektronicznego zarządzania zajezdnią, zainstalowano też system monitoringu. Zamontowano na terenie zajezdni energooszczędne oświetlenie, włączane i wyłączane samoczynnie.

W historycznych halach postojowych i pozostałych zamontowano wentylację i ogrzewanie, nowoczesne systemy zasilania i sterowania, nową sygnalizacje. Wymieniono okna, nowe są przeszklone w kolorze grafitu, skrzydła bram wjazdowych i wyjazdowych otwierane i zamykane hydraulicznie. Oczyszczono i zakonserwowano mury zewnętrzne i wewnętrzne. Remont obiektów pozwolił na przywrócenie pierwotnego przedwojennego wyglądu wraz z dostosowaniem go do obsługi nowoczesnych tramwajów przez zaplecze techniczne zajezdni.

Na tyłach zajezdni, w miejscu byłego basenu przeciw pożarowego powstał nowy budynek podstacji, z nowym układem zasilania w energię samej sieci trakcyjnej, jaki i pozostałych elementów tj. nowych systemów automatycznego zarządzania kompleksem.

Nowymi elementami zajezdni są: zautomatyzowany silos do napełniania piasecznic w tramwajach, hala z tokarką podtorową oraz pozostałe wyposażenie hal naprawczych, jak np. potężna suwnica zdalnie sterowana, nie wspominając już o postawionych trzech wiatach na tyłach zajezdni.

Inwestycja miała charakter „inwestycji pod klucz” zakładała poza modernizacją obiektu (unowocześnieniem wszystkich pomieszczeń) także zaopatrzenie go w nowoczesny sprzęt zarówno do obsługi, utrzymania czy naprawy wagonów. Części urządzeń takich jak m.in. tokarka podtorowa, przed modernizacją Tramwaje Szczecińskie nie miały.

Osobną inwestycja jest remont kapitalny byłego budynku mieszkalnego położonego w południowo wschodniej części działki, wchodzącego w skład zespołu budynków tworzących funkcjonalną całość zajezdni tramwajowej „Pogodno”, ogłoszonym w osobnym przetargu, a nie ujętym w poprzednim. Przetarg ogłoszono w dniu 3 listopada 2015. Budynek został przekazany przez UM na potrzeby Tramwajów Szczecińskich. Otwarcie ofert ma nastąpić 19 listopada 2015.

Szkoda, że inwestycja nie została wykonana w pełnej projektowanej wersji, czyli o rozbudowę obiektu o tereny ogródków działkowych, gdzie miano postawić nową część zajezdni z halami i dodatkową infrastrukturą. Może uda się załatwić pieniądze z następnej unijnej perspektywy, gdy Urząd Miasta złoży takie zapotrzebowanie na tą inwestycję.

* * *

Zajezdnia Golęcin

16 września 1879 roku uruchomiono w Szczecinie komunikację tramwajową. W tym samym roku powstała zajezdnia tramwaju konnego przy ulicy Dębogórskiej (Chaussestrasse). Po elektryfikacji linii tramwajowych w 1897 roku okazało się, że nie ma możliwości przystosowania tej zajezdni do trakcji elektrycznej. W związku z tym podjęto decyzję i likwidacji starej i wybudowaniem od podstaw nowej zajezdni przy ulicy Wiszesława.

Towarzystwo Tramwajowe w 1898 roku zakupiło plac o powierzchni 6.398 metrów kwadratowych wraz z kamienicą. Parter budynku przeznaczono na biura a pozostałe piętra wynajęto pracownikom na mieszkania służbowe. W zajezdni stacjonowało 42 wozów tramwajowych.

Zajezdnia powstawała wieloetapowo w roku 1898 powstała hala 1 (jest to data powstania obiektu), w 1907 powstała hala 2 a 1992 powstała hala 3. Obiekt jest wpisany do ewidencji zabytków, ale w rejestrze zabytków nie figuruje. Najstarsza ze szczecińskich zajezdni znajdująca się ówcześnie poza granicami ówczesnego Szczecina. Jak już wspomniałem wyżej, zastąpiła położoną bardziej na południe zajezdnię tramwajów konnych przy ulicy Dębogórskiej. Mieści się przy obecnej ulicy Wiszesława 18.

W związku z rozwijającą się szybko komunikacją miejską, i zwiększającą się ilością taboru w 1907 dobudowano hale, w której znajdują się dwa tory postojowe (nr 8 i 12), trzy kanały rewizyjne (9 - 11), oraz przy peronie 12 pomieszczenia sanitarne i warsztatowe.

W latach 1925 - 6 dla zmniejszenia strat przesyłanej energii elektrycznej wybudowano dwa prostowniki o mocy 1104W każdy. Na początku XX wieku tramwaj jeździł tylko do golęcińskiej zajezdni, później bo w roku 1927 roku przedłużono trasę linii do granic Gocławia, a w roku 1929 do ulicy Koszalińskiej. Zajezdnia nie została zniszczona w czasie działań wojennych.

W 1945 roku, w wyniku działań wojennych na jakiś czas odcięta została od reszty miasta, gdyż na trasie do Golęcina spore partie torowisk nie nadawały się do eksploatacji wraz z uszkodzonym mostem w ciągu ulicy Druckiego - Lubeckiego. W tej sytuacji uruchomiono na Golęcinie komunikacje lokalną, co miało zbawienny wpływ na zasiedlanie tej dzielnicy przez napływających do Szczecina Polaków. W związku z tym komunikacja miejska kursowała ze strony Śródmieścia i Golęcina do mostu (ulica Druckiego - Lubeckiego) z powodu zawalonych przęseł wiaduktu, które leżały na dnie doliny.

Z jednej strony doliny dojeżdżała linia tramwajowa "7", a z drugiej strony linia "6". Pasażerowie z tego powodu musieli się przesiadać, schodząc po prowizorycznych schodach pod ruinami zwalonego wiaduktu i ponownym wspinaniu się po skarpie w górę.

Dodatkowo brak oświetlenia sprzyjał napadom w tym miejscu, które na długo zyskało w świadomości ludzi to złowieszcze miano "Dolina śmierci". Wiadukt wybudowano prawdopodobnie w latach 1890 - 1900 (brak danych technicznych w archiwum).

Ciekawostką są pochodzące z okresu II wojny światowej punkty obserwacyjno - ochronne, wykonane z betonu o walcowym kształcie i stożkowym zadaszeniu ze szczelinami obserwacyjnymi. Zlokalizowane są one na peronie przy torze 8.

31 października 1979 roku oddano do użytku wybudowany tor odstawczy. Długość pojedynczego toru wynosiła 467 metrów bieżących. Oddanie do eksploatacji toru usprawniło ekspedycję składów tramwajowych na linie.

Ostatnią inwestycją była budowa od strony zachodniej w 1992 roku - hali i stanowisk naprawczych na dobudowanych wcześniej torach (kanały A i B), w której przeprowadza się przeglądy wagonów. Tam też umiejscowione jest stanowisko do podnoszenia wagonów. Natomiast w północnej części obiektu znajdują się pomieszczenia warsztatowe i magazynowe.

Obiekt na Golęcinie jest zajezdnią typu czołowego, gdzie manewry wykonywane przy wjazdach i wyjazdach taboru odbywają się na ulicy o dużym natężeniu ruchu, co jest bardzo kłopotliwe i komplikuje niekiedy wszelkie manewry na niej. W związku z tym trzeba mieć bardzo napiętą uwagę.

Przez cały czas funkcjonowania zajezdni zachodziły zmiany. Po wojnie eksploatowano wagony pozostawione przez niemieckich tramwajarzy, później następowały dostawy wagonów typu N i 4N produkcji polskiej. Tramwaje nowszych typów jak 105 N i 105 Na trafiły tutaj w 1991 roku.

Od 1996 roku na Golęcinie stacjonują także wagony GT6, które zastąpiły wagony typu "N" (1997).

W 2001 roku na stan zajezdni przyjęto 6 nowych wagonów 105N2K/S. Po przyjęciu w 2004 roku części wagonów z likwidowanej zajezdni Niemierzyn na stanie Golęcina znajdowały się 73 jednostki taborowe w tym:

* 20 wagonów typu 105 N,
* 34 wagony typu 105 Na,
* 6 wagonów typu 105N2K/S,
* 13 wagonów typu GT-6 (Helmuty)

Na przełomie października i listopada 2004 roku w zajezdni Golęcin montowano w tramwajach autokomputery SRG 3000P wraz z modułami sterującymi pracą tego urządzenia zakupione przez firmę w R&G Mielec.

Montaż autokomputerów w wagonach tramwajowych współgrał z instalacją w zajezdni serwera komunikacyjnego, modemu radiowego wraz z zasilaniem sieciowym, instalacji antenowej ( zainstalowano 2 anteny o zasięgu 50 metrów), wraz z systemem awaryjnego podtrzymania zasilania.

Podsystem wymiany informacji zapewnia bezprzewodową dwukierunkową wymianę danych pomiędzy zakładową siecią komputerową, a autokomputerami zainstalowanymi w tramwajach. Transmisja danych odbywa się automatycznie (bezobsługowo) w momencie pojawienia się pojazdu w zasiegu systemu. System nie byłby w pełni sprawny, gdyby nie współpracował z systemem zarządzającym komunikacją miejską "Municom".

W latach 2004 - 2007 przeprowadzono wymianę świetlików dachu w nowej hali, wymieniono na ulicy Wiszesława przed zajezdnią zwykłe zwrotnice na podgrzewane, co ułatwi pracę pilotom i manewrowym, szczególnie w czasie zimy.

Przeprowadzano również we własnym zakresie wymianę szyb ze szkła zbrojonego na poliwęglan komórkowy we wszystkich oknach hal remontowo - naprawczych. Zabezpieczenie przed wandalami.

Przystosowanie niewykorzystywanych pomieszczeń po magazynie i suszarni piasku, kuźni i stolarni dla potrzeb warsztatowych elektronika, mechanika precyzyjnego i ślusarzy.

Wykonano prace remontowo - malarskie we wszystkich pomieszczeniach sanitarnych, socjalnych, administracyjnych, warsztatowych i halach remontowo naprawczych.

Odnowiono w nowej hali łaźnie, pomieszczenia socjalne, sanitarne jak również w kanałach rewizyjnych wyłożono ściany glazurą i terakotą. Naprawiono i konserwowano poszycia dachowe hal i budynku administracyjnego.

16 września 2005 roku z okazji rocznicy 60-lecia powstania komunikacji miejskiej w Szczecinie po II wojnie, Złoty Krzyż Zasługi otrzymał Alfons Olszewski.

Stan taboru na 29 lutego 2008

* wagony typu Gt6 z lat 1956-1958 - 9 szt
* wagony typu 105N z lat 1975-1978 - 20 szt
* wagony typu 105Na z lat 1981-1992 - 30
* wagony typu 105Ng/S z roku 2001 - 6
* wagony typu 105N2K/S z roku 2001 - 6+2 (doczepa)
Razem w zajezdni Golęcin jest 73 wagony
Zajezdnia obsługuje linie 5, 6, 6bis, 8, 11, 12.

Przed zajezdnią Golęcin wydłużono torowisko pod tzw. "trójkąt". Prace (8 marca 2008 roku) te wykonano w związku zaplanowanym od dawna zamknięciem ulicy na odcinku zajezdnia Golęcin - Gocław na czas remontu kanalizacji. Wydłużenie spowoduje bezproblemowe zawracanie składów tramwajowych. Postawiono słup trakcyjny podtrzymujący sieć napowietrzną. Wydłużono torowisko.

13 marca 2008 roku przyjechały z zajezdni Pogodno 2 Tatry T6A2D, które wciągnięto na stan posiadania Golęcina.

Nadano im numery taborowe #301, 302, ale wycofano się z tej numeracji i nadano nr #1201 i #1202 (BVG Berlin #5191 i 5213). Wycofano się również z pierwotnej koncepcji nadania im numerów likwidowanych "helmutów". W sumie zajezdnia ma dostać osiem wagonów.

26 marca 2008 roku między godziną 4 a 6 nie wyjechały tramwaje z zajezdni Pogodno i Golęcin. Był to strajk ostrzegawczy protestujących załóg zajezdni, przed zaplanowanym spotkaniem przedstawicieli związków zawodowych z dyrekcja i miastem. Przedstawiciele związków chcieli podwyżek pensji rzędu 15 % dla każdego pracownika. Przepychanki w tej sprawie trwały do 23 czerwca 2008 roku.

Na czas ewentualnego strajku w zajezdniach tramwajowych Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego przygotował zastępczą komunikację autobusową, która miałaby obsługiwać linie tramwajowe. Były to linie zastępcze 801, 803, 806, 806bis, 807, 808 i 812.

Pod koniec roku 2010 i w pierwszym kwartale 2011 zostały zdjęte ze stanu i przekazana do kasacji wagony typu 105N z zajezdni Golęcin są to wagony:

• 1037, 1038 (31.012011),
• 1043, 1044 (1.12.2010),
• 1059, 1060 (21.03.2011),

Według stanu na marzec 2011 roku na terenie zajezdni Golęcin znajdowały się wagony typu:

• 105N - 20 szuk - 1041-1042, 1029-1030, 1045-1046, 1047-1048, 1049-1050, 1051-1052, 1065-1066 (656-695), 1067-1068 (648-640), 1069-1070 (666-640), 1017-1072 (674-675),

• 105Na 36 sztuk - 1001-1002, 1003-1004, 1005-1006, 1007-1014, 1009-1008, 1011-1012, 1013-1010, 1015-1016, 1017-1018, 1019-1020, 1021-1022, 1023-1024, 1025-1026, 1027-1028, 1031-1032, 1033-1034, 1035-1036, 1061-1062,

• Tatra T6A2 - 16 sztuk - 1021-1202, 1203-1204, 1205-1206,1207-1208, 1209-1210, 1211-1212, 1231-1214, 1215=1216,

• 105N2k/S - 8 sztuk - 1053-1054, 1055-1056, 1057-1064, 1058-1063.

10 czerwca 2013 roku Golęcin wystawiły na stronie internetowej TS ogłoszenie o sprzedaży wagonów 105N: są to wagony 1029, 1030, 1045, 1046, 1047, 1048, 1065, 1066; 105Np: 1035 i 1036 oraz 105Na: 1013, 1010, 1017, 1018, 1031 i 1032.

22 czerwca 2011 roku z zajezdni Golęcin do ER wyruszył skład 105Na 1061+1062. Dla 105 po latach służby był, to ostatni przejazd po szczecińskich torach.

12 lipca 2013 roku Tramwaje Szczecińskie ogłosiły przetarg na wykonanie dokumentacji na modernizacje i przebudowę zajezdni "Golęcin".
Zakres zamawianej dokumentacji obejmuje między innymi:
• wzmocnienie konstrukcji hal
• zmianę układu torowego przed i na zajezdni (przebudowa "trójkąta", wybudowanie toru objazdowego)
• dobudowanie czwartej hali
• wybudowanie nowych pomieszczeń socjalnych.

Oferty należało składać do 26 lipca 2013 roku. Jedynym kryterium oceny oferty była cena. Po miesiącu - 29 sierpnia 2013 roku komisja przetargowa wybrała wykonawcę "Zaprojektowania przebudowy tramwajowej Zajezdni „Golęcin”. Do przetargu przystąpiło 5 firm. Wybrano firmę SYSTRA S.A. z siedzibą w Paryżu, 72-76 rue Henry Farman; 7505 Paryż. Minimalny okres gwarancji jakości na dokumentację projektową wynosi 36 miesięcy, biegnie od chwili protokolarnego odbioru tej dokumentacji.

9 września 2013 roku ukazało się ogłoszenie o sprzedaży 2 wagonów 105Na z zajezdni Golęcin. Był to wagony 1015II i 1016II. Cena wywoławcza jednego wagonu - 15280 zł.

Wagony skreślone z ewidencji zajezdni Golęcin:

• 1051-1052 - 31.03.2013
• 1013-1010, 1035-1036 - 31.05.2013
• 1017-1018, 1029-1030, 1031-1032, 1045-1046, 1047-1048, 1065-1066 - 30.06.2013
• 1067-1068 - 31.07.2013

Tramwaje Szczecińskie w dniu 23 września 2014 roku w ramach przetargu na wykonanie dokumentacji modernizacji i przebudowy zajezdni "Golęcin", która przewidywała między innym wzmocnienie konstrukcji hal, wybrał wykonawcę tych robót.

Jest nim Krzysztof Piaszczyk prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Krzysztof Piaszczyk Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe „DOM-GAZ” z siedzibą w Częstochowie przy ulicy Rząsawskiej 13.

* * *