Historia budowy Mostu Cłowego w Szczecinie. cd

* * *

Z początkiem 1958 roku przystąpiono do budowy rusztowań dla przęsła wschodniego. Roboty postępowały planowo, gdy w połowie roku zaobserwowano pękanie lin w przęśle zachodnim. Brak szerszych doświadczeń w budowie mostowych konstrukcji kablobetonowych postawił szefostwo budowy i nadzór techniczny w trudnej sytuacji.

Dzięki sprawności działania załogi budującej most konstrukcja została zabezpieczona. Sprawa pękania lin nośnych została szczegółowo zbadana przez rzeczoznawców z Politechniki Gdańskiej i Warszawskiej. W wyniku tych badań opracowano projekt wymiany uszkodzonych lin wprowadzając niezbędne zmiany konstrukcyjne również dla konstrukcji będącej w budowie. Przeprowadzono badania nie ustaliły przyczyn pękania lin. Trudności w ustaleniu istotnej przyczyny wskazują na to, że w konstrukcji w jej realizacji nie ma zasadniczych błędów, które mogłyby spowodować awarię. Stwierdzono jednak, że liny użyte do budowy mostu posiadały niejednorodne własności, co spowodowało ich pękanie.

Mosty kablobetonowe w tym okresie były konstrukcjami nowymi, wiele problemów było jeszcze nie zbadanych i przeanalizowanych. Istnieje tu pewna analogia jaka wystąpiła w pewnym czasie przy budowie mostów spawanych.

Dopiero po pierwszych budowach i awariach odsłoniły się zagadnienia, które uprzednio były pomijane. Przejściowe trudności przy budowie mostu Cłowego należą do niepowodzeń, które zawsze występują przy realizacji nowych, pionierskich przedsięwzięć w budownictwie i które zawsze towarzyszą rozwojowi postępu technicznego.



Termin oddania mostu ustalony został na lipiec 1960 roku. W ciągu 1959 roku wykonana została konstrukcja przęsła wschodniego oraz prefabrykaty przęsła środkowego. W styczniu 1960 roku szef Zarządu Inwestycji Odbudowy Mostów inż. Szulc wystąpił z propozycją oddania mostu Cłowego do użytku w kwietniu. Oznaczało to skrócenie budowy mostu o trzy miesiące. Propozycja ta podyktowana była koniecznością wycofania z eksploatacji dotychczasowego mostu tymczasowego "Bailey'a", którego katastrofalny stan zagrażał bezpieczeństwu ruchu kołowego.

W dniu 25 stycznia 1960 roku zakończono montaż prefabrykowanych elementów przęsła środkowego. Pomyślne wykonanie tych poważnych robót uczyniło proponowany termin oddania mostu do eksploatacji bardziej realnym.

W ciągu pozostałych trzech miesięcy wykonano płytę pomostu na przęśle zawieszonym łącznie z jej poprzecznym sprężeniem oraz niezbędne pracę pozostałe do zakończenia budowy mostu, jak: ustawienie słupów oświetleniowych i balustrad, wykonanie kanałów dla instalacji w chodnikach, zmontowanie blach przejściowych, prace izolacyjne oraz asfaltowanie nawierzchni jezdni i chodników. Jednocześnie z budową mostu przyśpieszono prace przy budowie ulic dojazdowych. Prace te przebiegały równolegle z budową mostu. Do wykonania nasypów ulic dojazdowych dowieziono ponad 100 tys.m3 ziemi. Wysokie nasypy dojazdów z obu stron mostu spoczywają na kilkumetrowej warstwie torfu, co powoduje ich osiadanie. Proces osiadania nasypów maleje z czasem i był przewidywany w założeniu budowy.

Prace przy przebudowie dojazdów rozpoczęły się w 1957 roku i wykonane zostały zostały przez Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych w Szczecinie. Po wykonaniu wszystkich prac dokonano w dniu 21 kwietnia 1960 roku próbnego obciążenia mostu przy pomocy 9 czołgów o ciężarze 34 ton każdy. Zarówno próba statyczna obciążenia 204 ton oraz dynamiczna wypadła pozytywnie. Stwierdzone ugięcia nie przekraczały 50 % ugięć obliczeniowych. Na podstawie pomiarów i badań tensometrycznych próbnego obciążenia most zakwalifikowana jako obiekt I klasy. Koszt budowy mostu Cłowego i dojazdów do niego zamknął się kwotą 48 milionów złotych.

Uroczystego otwarcia mostu Cłowego dokonano w dniu 23 kwietnia 1960 roku na piętnastolecie wyzwolenia Szczecina. Przecięcia symbolicznej wstęgi dokonał p. Edward Gierek ówczesny sekretarz (ówczesnej partii rządzącej).

Po oddaniu mostu do eksploatacji, rozbiórkę mostu tymczasowego "Bailey'a" dokonała Kompania Mostów Składanych Wojska Polskiego z Włocławka, co pozwoliło na uzyskanie oszczędności w wysokości 0,5 mln złotych.

Opinie techniczne specjalistów wojskowych od budowy mostów a w szczególności opinia kpt. Kochla z 9 września 1960 roku potwierdziła, że most tymczasowy był w katastrofalnym stanie. Dalsza eksploatacja mostu była bardzo niebezpieczna i groziła awarią. Przyśpieszone oddanie nowo wybudowanego mostu okazało się w związku z tym jak najbardziej celowym.

Inwestorem głównym budowy mostu Cłowego był Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej PMRN w Szczecinie pod kierownictwem p. Eugeniusza Gałka, bezpośrednim inwestorem budowy był Zarząd Inwestycji Odbudowy Mostów w Szczecinie, inspektorem nadzoru technicznego był kierownik Zarządu inż. Kazimierz Szulc, projekt mostu wraz z dojazdami opracowało Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego w Gdańsku - główny projektant inż. Maksymilian Wolff,

Generalny wykonawca budowy Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych nr 15 w Warszawie, szefem budowy był inż. Edmund Pater, pomiary tensometryczne i badania w czasie sprężania i próbnego obciążenia wykonywał Zakład Mostów Stalowych Politechniki Gdańskiej pod kierownictwem inż. Tadeusza Klocka. Ostatecznego odbioru technicznego mostu Cłowego dokonano w dniu 22 grudnia 1960 roku.

* * *